Het belang van debietmetingen bij tunnelovens.

Keramische producten worden op basis van een juist ingestelde temperatuurcurve in een (tunnel)oven bij een zo laag mogelijk energieverbruik gebakken. In de energietransitie dient aandacht gegeven te worden om dit energieverbruik verder te verlagen. Hiervoor zijn naast de temperatuurcurve ook inzichten gewenst in de luchtdebieten die door de oven stromen. TCKI heeft in de afgelopen jaren veel debietmetingen uitgevoerd en massa- en energiebalansen van tunnelovens opgesteld bij veel keramische bedrijven in Nederland en België. Opgedane kennis is toegepast bij het simuleren van het ovenproces in TTsim. Voor het energieverbruik spelen luchtmassadebieten een belangrijke rol bij ovenatmosfeer en dan met name de zuurstofgehaltes, maar ook de restwarmtestroom (ODL=Oven-droger-lucht) die ter beschikking komt van het droogproces.

Absolute tunneloven luchtdebieten, uitgedrukt in kg/uur zijn onderling niet goed vergelijkbaar. Het tunnelovenproces, dat feitelijk over twee tegenstroom warmtewisselaars beschikt, leent zich bij uitstek om zogenaamde relatieve luchtdebieten te beoordelen. Naast een luchtdebiet in kg/uur wordt de productdoorzet door de tunneloven in kg/uur uitgedrukt. De ratio tussen beide massastromen heeft de eenheid kg lucht/kg product en noemen we het specifiek luchtverbruik of Air Product Ratio (APR). Naast de temperatuursetpoints van bijvoorbeeld branders geeft de APR tevens sturing aan de tunnelovencurve. Bij een constante APR kan de vorm van de curve hol, recht of bol worden, zie bovenstaande figuren.

Een APR-beoordeling is min of meer onafhankelijk van het oventempo en de ovengrootte, wat het vergelijk ervan gemakkelijker maakt. Kennis van APR’s is derhalve een succesfactor voor het verbeteren van de productkwaliteit en de energiebesparing. Opleiding van (oven) procesoperators in APR-beoordeling is wenselijk en TCKI kan hierbij een ondersteunende rol spelen.

De Vi-APR is een belangrijke luchtmassastroom in de tunneloven. Vi staat voor Vuur_in luchtstroom vanuit de koelzone, uitgedrukt als APR in kg lucht/kg product. Deze mag globaal variëren, afhankelijk van de doelstellingen, van 0.3 – 1.2 kg lucht/kg product. Deze Vi-stroom is niet direct meetbaar, maar wel af te leiden uit alle in- en uitgaande tunneloven APR-debieten. De Vi-APR geeft naast het energieverbruik onder andere sturing aan het zuurstofpercentage, de ODL-APR en temperatuur, RG-APR en temperatuur en de statische druk in de oven en brander gasstroomverdeling. De hoeveelheid lucht door de vuurzone (Vi-stroom) bepaalt dus mede de kwaliteit van de drogerlucht (ODL, temperatuur en debiet) en derhalve ook de thermische bijstook van de droger en eventuele overschotten.

Het meten van lucht- en rookgasdebieten is specialistisch werk dat TCKI kan uitvoeren. Daarnaast kan TCKI adviseren in het plaatsen van eigen continu meettechnieken en ondersteunen in het verder beperken van het energieverbruik van uw procesvoering.

Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen met Coen van Mosseveld.

Ringonderzoek aan stroefheidsmetingen.

Vanuit TCKI wordt in Nederland en Europa via verschillende gremia samengewerkt aan de totstandkoming van nieuwe meetmethoden en beoordelingsrichtlijnen. Naast verschillende Colleges van Deskundigen bij KIWA en IKOB, worden in de NEN commissie ‘keramische tegels’ de belangen voor de keramische tegels, andere bestratingsmaterialen en stroefheden behartigd. Europees gezien, is TCKI betrokken bij keramische materialen, bestratingsmaterialen, metselwerk en stroefheidsmeetmethoden.

Vanuit de Europese normcommissie CEN/TC 339 is in samenwerking met TCKI in 2021 een norm vrijgegeven voor het meten van stroefheden op een viertal verschillende manieren. Vanuit deze commissie is opdracht gegeven om van de verschillende stroefheidsmethoden de reproduceerbaarheid en herhaalbaarheid te bepalen middels een ringonderzoek. Daarnaast heeft een ringonderzoek als doel verbetervoorstellen aan te bieden, ter optimalisatie van de methode. 

TCKI heeft de verantwoordelijkheid op zich genomen om het voortouw te nemen in het ringonderzoek naar het meten van de stroefheid met de pendulum methode. De pendulum methode wordt onder andere gebruikt voor het meten van de (gepolijste) stroefheid van straatbakstenen, maar ook voor bijvoorbeeld tegels, natuursteen, houten vloeren en andere vloermaterialen.

Voordat een ringonderzoek opgestart kan worden, dient eerst onderzocht te worden onder welke startcondities een goede ringtest uitgevoerd kan worden. Optimalisatie van de huidige meetmethode is hierbij meegenomen. Voor de uitvoering is gekozen voor het testen van een tiental materialen, te gebruiken bij sequentiële metingen of bij parallelle metingen. Alleen materialen die tijdens meermalen meten stabiel blijven, zijn gekozen voor het sequentieel meten. Er is grote belangstelling voor het ringonderzoek: veel laboratoria en testinstituten uit 11 verschillende landen participeren. De resultaten van de parallel metingen worden het eind van dit jaar verwacht. De sequentiële metingen hebben meer tijd nodig. De eerste resultaten van het onderzoek zien er veelbelovend uit. 

Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen met Ronny Lugtenberg.

Registratie gevaarlijke stoffen.

Iedere organisatie is verplicht een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) te hebben. Hiermee wordt inzicht verkregen in de arbeidsomstandigheden en de algehele veiligheid op de verschillende werkplekken binnen de organisatie. Onderdeel van de RI&E is een Plan van Aanpak waarbij voor alle geïnventariseerde risico’s concrete maatregelen zijn benoemd die moeten worden genomen. Tevens dient te zijn beschreven wat de beoogde opbrengst van de maatregelen is. TCKI heeft reeds voor vele bedrijven binnen de keramische industrie de relevante en actuele risico’s geanalyseerd en een RI&E met Plan van Aanpak opgesteld. De opgedane praktijkkennis bij TCKI is hierbij van grote waarde.

In het kader van de RI&E is het wettelijk verplicht om te inventariseren welke gevaarlijke stoffen aanwezig zijn in het bedrijf, en aan welke gevaarlijke stoffen aldus worden of kunnen worden blootgesteld. Daarbij moet worden vastgesteld wat de gevaren zijn die aan deze stoffen zijn verbonden en in welke situaties en op welke wijze blootstelling plaats kan vinden. Om de mate van blootstelling vast te leggen, moet indien beschikbaar, gebruik worden gemaakt van geschikte, genormaliseerde meetmethodes. Vervolgens moet voor deze stoffen op basis van de aard, mate en duur van de blootstelling worden vastgesteld wat de eventuele gevaren zijn voor de werknemers. Voor carcinogene, mutagene en reproductie toxische (CMR-) stoffen geldt bovendien een aanvullende registratieplicht.

In veel gevallen wordt het opstellen van een register Gevaarlijke Stoffen opgenomen in het Plan van Aanpak dat voortvloeit uit de RI&E. De uitvoering van deze maatregel is niet vrijblijvend. Toch blijkt in de praktijk regelmatig dat een dergelijke inventarisatie niet in voldoende mate of zelfs helemaal niet is uitgevoerd. TCKI kan u ondersteunen bij het opstellen van het wettelijk verplichte register Gevaarlijke Stoffen en bij het uitvoeren van relevante arbo-metingen ter onderbouwing daarvan.

Daarnaast verzorgt TCKI op basis van het register gevaarlijke stoffen, overzichtelijke instructiekaarten op maat. Hiermee wordt voor uw werknemers per werkplek snel en duidelijk inzichtelijk gemaakt wat de mogelijke gevaren zijn, welke maatregelen zij moet treffen teneinde zichzelf hiertegen te beschermen, en wat te doen in geval van calamiteit.

Voor meer inlichtingen kunt u contact opnemen met Wilco van den Berg.